W dniu 3 czerwca 2025 r. odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu Ustawy o rekompensatach za szkody wyrządzone przez ptaki. Projekt został przedstawiony w ramach prac Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
W posiedzeniu Komisji uczestniczył kol. Wiesław Heliniak Wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Związku Wędkarskiego oraz kol. Sylwester Włoch Zastępca Dyrektora Biura ZG PZW.

Projekt ustawy przewiduje możliwość wypłaty rekompensat ze środków budżetu państwa dla rolników i hodowców ryb dotkniętych szkodami powodowanymi przez wybrane gatunki ptaków. Świadczenia przysługiwać będą za szkody wyrządzone przez ptaki roślinożerne – przede wszystkim łabędzie, gęsi oraz żurawie – w uprawach prowadzonych na gruntach ornych, a także za straty spowodowane przez kormorana na gruntach pod stawami rybnymi. Wnioski o rekompensaty będą mogli składać posiadacze gruntów rolnych, w tym właściciele, dzierżawcy i najemcy gospodarstw rybackich, na których odnotowano szkody.

W przypadku kormorana, który powoduje przede wszystkim straty w obsadzie hodowlanej ryb, ustawodawca przewidział dodatkowe kryteria uzależnione od zachowań ptaków w różnych porach roku. 

Finansowanie wypłat rekompensat będzie pochodzić ze środków budżetowych będących w dyspozycji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, z rezerwy celowej przeznaczonej na wsparcie producentów rolnych. Autorzy projektu szacują, że roczne wydatki nie powinny przekroczyć kwoty około 50 milionów złotych, jednak z uwagi na zmienność liczebności ptaków oraz wahań rynkowych cen produktów, rzeczywista kwota wypłat zależna będzie od skali szkód w danym roku. Jednocześnie wprowadzenie nowych przepisów nie wpłynie na budżety jednostek samorządu terytorialnego, gdyż całość finansowania spoczywa na budżecie państwa.

Projekt ustawy przewiduje wejście w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Po uchwaleniu ustawy Minister Rolnictwa zobowiązany będzie do wydania aktów wykonawczych – przede wszystkim rozporządzeń określających szczegółowe stawki rekompensat, kryteria minimalne strat upraw oraz wzory wniosków. Zanim jednak ustawa zostanie skierowana do parlamentu, zostanie zaprezentowana do szerokich konsultacji społecznych. W konsultacjach wezmą udział organizacje rolnicze, stowarzyszenia hodowców ryb, służby ochrony środowiska oraz inne zainteresowane podmioty. Celem konsultacji jest zebranie uwag i opinii, które pozwolą dopracować przepisy tak, aby jak najlepiej odpowiadały potrzebom rolników i hodowców oraz skutecznie chroniły ich interesy przed szkodami wyrządzanymi przez migracyjne ptaki.

Kol. Wiesław Heliniak wskazał, że projekt nie przewiduje wsparcia dla użytkowników rybackich, takich jak Polski Związek Wędkarski, którzy również ponoszą znaczące straty na gospodarowanych przez nich obwodach rybackich. Na prośbę Przewodniczącego Komisji Zarząd Główny Polskiego Związku Wędkarskiego wniesie uwagi do projektu rozporządzenia, która wskażą zakres, o jaki powinno się rozszerzyć zapisy ww. ustawy projektu. 


[SW]